Spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu - podstawowe założenia
Spośród wszystkich istniejących form spółdzielczych praw do lokalu, spółdzielcze lokatorskie prawo jest najbardziej ograniczonym, najsłabszym i jednocześnie najtańszym z praw. Prawo to powstaje z chwilą zawarcia umowy, formie pisemnej o jego ustanowienie, pomiędzy spółdzielnią a jej członkiem. Spółdzielnia, na jej mocy, zobowiązuje się do oddania członkowi do używania lokalu mieszkalnego. Wymagany jest akt notarialny.
W celu powstania tego prawa niezbędne jest spełnienie następujących warunków:
- uzyskanie członkostwa w danej spółdzielni,
- wniesienie wkładu mieszkaniowego,
- uzyskanie przydziału, wydanego przez właściwy organ spółdzielni.
Posiadaczem spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego może być wyłącznie osoba fizyczna, będąca jednocześnie członkiem spółdzielni mieszkaniowej. Własność tego prawa może przysługiwać także wspólnie małżonkom. Jednak uprawnienia członka spółdzielni będą należały tylko do jednego z nich. Musimy wiedzieć, że nabywając lokatorskie prawo do mieszkania, nigdy nie staniemy się jego właścicielem. Własność, przez cały czas trwania umowy, pozostaje przy spółdzielni. Poza tym prawo do zamieszkiwanego lokalu nie jest zbywalne. Nie możemy go podzielić, sprzedać, darować, ani w inny sposób zbyć prawa do niego. Nie jest również możliwa utrata lokalu przez członka spółdzielni za jego długi, gdyż nie podlega ono egzekucji komorniczej.
Prawo to nie może zostać obciążone hipoteką, nie podlega też dziedziczeniu. Nie będziemy mogli go zapisać w spadku swoim dzieciom. Jednak w tym przypadku ustawodawca uregulował tę sprawę tak, aby zabezpieczyć członków rodziny lokatora przed ewentualną utratą mieszkania. Mianowicie, jeżeli prawo przysługiwało wspólnie małżonkom, to nie wygasa ono. Przechodzi na małżonka żyjącego. W sytuacji, gdyby nie był on członkiem danej spółdzielni, przysługuje mu prawo do ubiegania się o przyjęcie w poczet członków. W pozostałych przypadkach, roszczenie o przyjęcie w poczet spółdzielni oraz o ustanowienie lokatorskiego prawa do lokalu, przysługiwać będzie dzieciom i pozostałym bliskim. Wszystkie te osoby, by móc zgłosić owo roszczenie, będą musiały wykazać, że mieszkały ze zmarłym. Za osoby bliskie uważa się wszystkie te, które były w jakiś sposób związane emocjonalnie z członkiem (konkubinat, opiekunowie).
Mieszkanie lokatorskie można wynająć bez zgody spółdzielni. Zgoda ta wymagana jest jednak w sytuacji, gdyby lokal miałby być wynajmowany na cele inne niż mieszkaniowe, np. na biuro.
Przedmiotem prawa lokatorskiego mogą być wyłącznie lokale mieszkalne, znajdujące się w budynku stanowiącym własność lub współwłasność spółdzielni. Prawo lokatorskie możemy przekształcić w prawo własności. Spółdzielnia zobowiązana jest, na pisemne żądanie członka posiadającego spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego, zawrzeć z nim umowę przeniesienia własności danej nieruchomości. Przy czym, lokator musi dokonać spłaty części zobowiązań spółdzielni, przypadających na dany lokal. Prawo lokatorskie wygasa z reguły z chwilą ustania członkostwa w spółdzielni. Możemy też utracić prawo do lokalu wcześniej. Nie jest sprawą łatwą, ale według ustawy możliwą w dwóch przypadkach.
Po pierwsze, gdy lokator (bądź jego współlokatorzy) pomimo pisemnych upomnień, nadal:
- korzysta z lokalu w sposób niezgodny z jego przeznaczeniem,
- zaniedbuje obowiązki i dopuszcza do powstania szkód,
- niszczy urządzenia, przeznaczone do wspólnego korzystania przez wszystkich mieszkańców, np. dewastuje windę,
- gdy wykracza, w sposób rażący lub uporczywy, przeciwko porządkowi domowemu.
Po drugie, w sytuacji, gdy następuje zaleganie z płatnościami na rzecz spółdzielni, przekraczające okres 6 miesięcy.
W obu przypadkach lokator musi być wysłuchany przez odpowiednie organy spółdzielni przed uchwaleniem decyzji o wykluczeniu ze spółdzielni. Po jej wydaniu, lokator ma prawo odwołać się do Sądu Okręgowego, właściwego dla siedziby spółdzielni.
2014-09-12 13:48 Autor: Monika Peza Doradztwo Kredytowe podlaskie
